H.M.S. Victory Geschiedenis

---

Geschiedenis :

HMS Victory (His Majesty's Ship Victory) is een oorlogsschip dat dienst deed bij de Britse Marine in de achttiende en negentiende eeuw en speelde een belangrijke rol in de zeeslag bij Trafalgar als vlaggenschip van admiraal Horatio Nelson. Sinds 1922 ligt het schip in droogdok nr. 2 (het oudste droogdok ter wereld) in Portsmouth en trekt als museumschip ongeveer 350.000 bezoekers per jaar. Het is, hoewel niet meer zeewaardig, nog steeds in dienst bij de Britse marine als vlaggenschip van de Second Sea Lord. Het is daarmee het oudste, nog in dienst zijnde, oorlogsschip ter wereld.

Het schip kwam in 1778 (de bouw duurde 6 jaar) in dienst als linieschip van het eerste charter. Het schip had 850 opvarenden en 102 gietijzeren kanons en carronades aan boord die op drie dekken stonden opgesteld. Tezamen konden zij 500 kg ijzer in één salvo meer dan een halve zeemijl ver schieten. Daarbij verbruikten de kanonniers 200 kg kruit. Op die afstand sloeg een projectiel uit het zwaarste kanon (32 ponder) nog altijd een gat in eikenhout van 60 cm dik.

De kiel is van iepehout terwijl de romp uit eik bestaat. De masten zijn driedelig en gemaakt uit sparrehout omdat dit flexibel is. Alleen al voor de constructie van de zware spanten en dubbele huidbeplanking had men 2500 volwassen bomen van een eeuw oud nodig. Het schip kan in totaal 5468 m² zeildoek voeren en de lengte van de tuigage bedraagt bijna 42 km. Midscheeps staat er een dubbele kaapstander waarin 260 man draaibomen van essehout als spaken in de kop van de gangspil staken om zo de twee ankers van elk bijna vijf ton te lichten bij vertrek.

Bij slecht weer stonden 150 mannen aan de pompen te zwoegen om 120 ton water per uur uit de romp te verwijderen.

Gids voor de H.M.S Victory :

Het voorschip:

Indien men het dok inkijkt kan men de kiel,gemaakt van ijpenhout of eikenhout,zien,rustend op blokken. De romp, die van Engels eikenhout is gemaakt is, met de binnen- en buitenhuid, meer dan 60 cm dik. Het schip rust op speciaal geconstrueerde sleden en is zo hoog gebracht dat haar normale waterlijn parallel loopt met de bovenkant van het dok. In de boeg bevibnden zich vier kluizen, waarvan twee worden gebruikt voor zware ankertouwen die naar de ankers lopen om het schip vast te meren. De lege kluizen werden gebruikt voor de ankertouwen van de twee rustankers die nu buitenboord zijn vastgesjord aan beide zijden van het bovendek.

Het schegbeeld :

Het schegbeeld of boegbeeld dateert uit de lange onderhoudsperiode van 1801-1803 toen het schip werd gereedgemaakt om dienst te doen als het vlaggeschip van Lord Nelson. Het Ovale schild met het Koninklijk wapen heeft als wapendragers aan elke zijde twee bevallige cupido's die ivoorwit zijn geschilderd. Boven het wapenschild bevindt zich de koninklijke kroon, eronder het lint en de spreuk " Dieu et mon droit".

De Scheepzijde :

H.M.S. Victory was bewapend met 104 stukken die op drie geschutsdekken stonden opgesteld. Boven de waterlijn is het schip geschilderd met gele en zwarte banden. De buitenkant van de luiken voor de poorten zijn zwart geschilderd. Indien zij gesloten zijn krijgt men een geruit patroon, de wijze van schilderen waartyoe aan alle schepen van Nelson voor Trafalgar, opdracht werd gegeven.
De lengte over alles van het schip bedraagt 69.03 meter, haar breedte 15.79 meter, haar tonnage 2162 ton.
De drie masten-fokke-,grote en bazaans-,steken respectievelijk 55.47 meter,62.48 meter en 46.33 meter boven de zijde van het dok uit.

Het oorspronkelijke achterschip omvatte galerijen die van haar bovendek en halfdek uitstaken. Gedurende het grote onderhoud van 1801-1803 werden deze galerijen verwijderd en het achterschip werd vlak gemaakt.
Vanuit het onderste dek ziet men de achtersteven tevoorschijnkomen waaraan het roer is bevestigd. meteen boven het roer is de naam van het schip met gouden letters gegraveerd. Boven de naam verrijzen drie rijen ramen of poorten en aan elke zijde steken, op gelijke hoogte met elk dek, de zijgalerijen uit.
Voordat men langs bakboordsvalreep aan boord komt, zien de bezoekers langs descheepszijde een valreep- een serie treden bevestigd door middel van touwen waarlangs men gewoonlijk aan boord kwam wanneer het schip op zee was.

De bak :

Het voorste deel van het schip dat door de bemanning wordt gebruikt als ontspanningruimte.


De boegspriet:

Oorspronkelijk gebouwd van eiken- of dennenhout met een totale lengte van 33.53 meter. Diende tot het voeren van de stag- en sprietzeilen en om te helpen bij het steunen van de fokkemast.

Het galjoen : 

Deze ruimte werd voor de matrozen gebruikt die tot taak hadden de zeilen op de boegspriet bij te zetten.

De 'marine's walk' :

Het horizontale platform, dat de voorsteven met de boegspriet verbindt. In een haven stond een gewapende marinier hier op de post om te beletten dat iemand van de bemanning zonder toestemming het schip verliet.

De masten en het tuig :

De drie masten werden eveneens van eiken-of dennenhout gemaakt. Extra steun tegen de, door de zeilen uitgeoefende, kracht wordt verkregen door de stagen en pardoens en aan weerzijden door de want. Het want wordt ddorkruist door weeflijnen, die ale een ladder dienen bij het omhoog klimmen. Elke mast wordt verlengd door een steng en een bramsteng, elk met zijn eigen passende tuig en zeilen. De grote platforms in elke mast stonden bekend als de mars en waren de gevechtswachtposten van manschappen bewapend met geweren en handgranaten.

De carronades :

Deze werden in 1779 uitgevonden en zijn genoemd naar Carron in Sterlingshire waar zij oorspronkelijk werden gemaakt. Een kort licht stuk geschut (1,5 Ton ), dat een zeer zwaar projectiel ( 30 Pond ) op korte afstand kon vuren.

De klokgalg :

In de midschips en achter de schoorsteen van de kombuis bevindt zich de klokgalg, waarin de scheepsbel was ondergebracht. Aan boord werd de tijd bijgehouden met behulp van zandlopers. een marinier werd in deze positie op post gezet om de bel te luiden en de handen van de wijzerplaat weer een half uur vooruit te zetten elke keer nadat het zand was doorgelopen.

De ankers :

Vanaf de bak kan men de houten evenbeelden zien van de twee rustankers en de twee vertui-ankers, die werden gelicht met behulp van een gangspil, die met mankracht werd bediend.

De scheepsboten:

Achter de klokgalg bevindt zich de kuil van het schip en op de vaste losboorden staan de scheepsboten opgesteld. Dit zijn evenbeelden van de boten, die zich tijdens Trafalgar aan boord bevonden, namelijk de admiraalssloep, de barkas, de werksloep en de jol.

Het halfdek

De gedenkplaat :

De koperen gedenkplaat met dit eenvoudige opschrift : ' Here Nelson fell,21ste October 1805' markeert de positie waar de beroende admiraal op die historische dag dodelijk gewond neerviel  te ongeveer 13.25 uur.
Gedurende de restauratie van de H.M.S. Victory werden de werkelijke planken waar Nelson viel opgenomen en opnieuw gelegt in de ziekenboeg, naast de knie van het schip waartegen hij stierf.

De veschansing:

Wanneer zij niet gebruikt werden, werden de kooien van de manschappen stevig vastgesjord en in de verschansing rond de scheepszijde gestouwd. Tijdens het gevecht bood de kkoiveschansing enige bescherming tegen geweerskogels of rondvliegende splinters.

Brandemmers en de kampanje:

Op de brandemmers staat het jaartal 1803. Zij zijn gemaakt van leer met koperen klinknagels. Boven bevindt zich de kampanje waar de officier van de wacht zich op zee bevond. Hier vandaan werden ook de seinen gegeven en het was op dit dek dat het beroemde sein 'Engeland expects....' ontstond.

Het stuurrad :

Het stuurrad werdt bij rustig weer door vier man bediend, maar bij zwaar weer waren er acht man nodig. Het oorspronkelijke stuurrad werd kort na het begin van de slag bij Trafalgar weggeschoten.

Het nachthuis en de kompassen :

Het nachthuis bevat twee kompassen uit de periode van Trafalgar. Des snachts werden de kompassen door een lantaarn verlicht. De hitte en de rook hiervan werden afgevoerd door een schoorsteen op het nachthuis.

Het verblijf van Lord Nelson

De slaaphut :

In het verblijf van de admiraal bevinden zich het opvouwbare ledikant dat door Lord Nelson werd gebruikt, een gecombineerde was- en toiletka en een kooi, die beide kenmerkend zijn voor die welke in gebruik waren bij de zeeoficieren uit die tijd.

Eet- en dagverblijf :

Het grootste deel van het meubilair dat door Lord nelson werd gebruikt, bevindt zich thans in het Victorymuseum, maar in het dagverblijf staan een tafel en een armstoel die hij dagelijks gebruikte. In het dagverblijf besprak Nelson met zijn oficieren zijn plannen voor de komende slag.

Het bovenste dek :

Op dit dek stonden Dertig 12-ponders opgesteld. Interessant is de pomp van ijpenhout, gemaakt van de stam van een boom. Deze pomp werd gebruikt om water te geven bij het blussen van branden en om de dekken te spoelen.
Op het schot van dit dek bevindt zich een gedenkplaat die door Zijne Majesteit Koning George V werd onthuld toen de restauratie van het schip in 1928 gereed was.

Het tweede dek :

Op dit dek staan acht-en-twintig 24-ponders, waarvan drie orginele opgesteld.

De gangspil :

Rond de bovenzijde zijn 14 gaten aangebracht, waarin de handspaken kunnen worden geplaatst. Aan elke handspaak werden tien man geplaatst en aldus waren 140 man beschikbaar voor de zware lasten.

De Kombuis :

Dit is een kopie van die welke tijdens Trafalgar in gebruik was. Alleen op de 'Brodie' fornuis kon de warme maaltijd bereid worden en kon kokend water verkeregen worden door de scheepsbemanning. Het dek van de kombuis was meestal van bakstenen gemaakt en steenkool of houtskool was de gebruikelijke brandstof.

---